Κανονισμός για τα φθοριούχα αέρια

Επιπτώσεις του κανονισμού της ΕΕ για τα φθοριούχα αέρια στη χρήση των ξηραντών ψυκτικού τύπου για την παροχή πεπιεσμένου αέρα

Ο νέος κανονισμός για τα φθοριούχα αέρια 517/2014 της ΕΕ στοχεύει στη μείωση των εκπομπών των φθοριούχων αερίων του θερμοκηπίου και, συνεπώς, στον περιορισμό της θέρμανσης του πλανήτη. Στην Ευρώπη αποτελεί δεσμευτική νομοθεσία. 

Ο κανονισμός απαγορεύει τη διάθεση στην αγορά ορισμένων αερίων του θερμοκηπίου και συστημάτων ψύξης, ενώ προβλέπει την εφαρμογή ενός συστήματος ποσοστώσεων για τη σημαντική μείωση της προσφοράς των κοινών ψυκτικών μέσων στην αγορά. Για τις εξειδικευμένες εταιρείες εξοπλισμού ψύξης και τους ιδιοκτήτες προβλέπει την εφαρμογή περαιτέρω ρυθμίσεων με απώτερο στόχο την αντιμετώπιση των φθοριούχων αερίων του θερμοκηπίου.

Με βάση τις πιο συχνές ερωτήσεις θα προσπαθήσουμε παρακάτω να κάνουμε αυτόν τον περίπλοκο τομέα λίγο πιο κατανοητό όσον αφορά τις διάφορες εφαρμογές του στην καθημερινή μας ζωή. Αναλυτικές πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στο έγγραφο θέσης.

Ποιους αφορά ο κανονισμός για τα φθοριούχα αέρια;

Το έγγραφο θέσης αφορά άτομα τα οποία αγοράζουν, πωλούν, χρησιμοποιούν, συντηρούν, επισκευάζουν ή απορρίπτουν έναν ξηραντή ψυκτικού τύπου εντός της ΕΕ.

Ποιοι ξηραντές ψυκτικού τύπου επηρεάζονται;

Επηρεάζονται οι ξηραντές ψυκτικού τύπου που εισάγονται, κατασκευάζονται, χρησιμοποιούνται, συντηρούνται επισκευάζονται και απορρίπτονται στην ΕΕ, εφόσον για τη λειτουργία τους απαιτούνται φθοριούχα αέρα του θερμοκηπίου. Σήμερα, τα συνήθη συστήματα που κυκλοφορούν στην αγορά χρησιμοποιούν, κατά κανόνα, υδροφθοράνθρακες (HFC) ως ψυκτικό μέσο. Οι υδροφθοράνθρακες είναι ένα είδος φθοριούχων αερίων του θερμοκηπίου. 

Σύμφωνα με αυτό το έγγραφο θέσης, οι ξηραντές ψυκτικού τύπου που χρησιμοποιούνται για την ξήρανση του πεπιεσμένου αέρα και των αδρανών αερίων κατά την έννοια του κανονισμού αποτελούν σταθερό εξοπλισμό ψύξης. Κατά το ίδιο έγγραφο θέσης, οι ξηραντές ψυκτικού τύπου χαρακτηρίζονται ως εξοπλισμός ψύξης ο οποίος είναι σχεδιασμένος για χρήση σε βιοτεχνικό και βιομηχανικό περιβάλλον. Οι απαιτήσεις για τη διάθεση στην αγορά ψυγείων, καταψυκτών ή εξοπλισμού εμπορικής χρήσης δεν ισχύουν για τους ξηραντές ψυκτικού τύπου.

Τι αλλάζει σε σχέση με τον παλιό κανονισμό για τα φθοριούχα αέρια;

Ο παλιός κανονισμός για τα φθοριούχα αέρια 842/2006 της ΕΕ καταργήθηκε την 1η Ιανουαρίου 2015 με την εφαρμογή του νέου κανονισμού 517/2014 της ΕΕ. Σε γενικές γραμμές, οι παλιές προδιαγραφές διατηρήθηκαν αλλά διευρύνθηκαν. Το περιεχόμενο που αφορά πιο συγκεκριμένα τους ξηραντές ψυκτικού τύπου επαναπροσδιορίσθηκε ως προς τα εξής σημεία:

  • Μείωση της προσφοράς των σημερινών κοινών ψυκτικών μέσων στην αγορά (άρθρο 14 και εξής)
  • Υποχρεώσεις δημοσίευσης όσον αφορά τους ξηραντές ψυκτικού τύπου και τα χρησιμοποιούμενα ψυκτικά μέσα (άρθρο 12)
  • Απαγόρευση του ψυκτικού μέσου R-404A για τη συντήρηση των ξηραντών με ποσότητες πλήρωσης άνω των 10,2 kg (άρθρο 13)
  • Απαγόρευση της διάθεσης στην αγορά των ξηραντών ψυκτικού τύπου R-404A (άρθρο 11) 
  • Νέες οριακές τιμές και υποχρεώσεις τεκμηρίωσης για ελέγχους στεγανότητας (άρθρο 3-4, 6)
  • Πιστοποίηση του προσωπικού σέρβις (άρθρο 10)
  • Ανάκτηση των ψυκτικών μέσων στο τέλος της διάρκειας ζωής τους (άρθρο 8).

Τα σημερινά κοινά ψυκτικά μέσα θα σταματήσουν στο μέλλον να διατίθενται στην αγορά;

Προς το παρόν, όλα τα σημερινά κοινά ψυκτικά μέσα για τους ξηραντές ψυκτικού τύπου συνεχίζουν να είναι διαθέσιμα στην αγορά. Ωστόσο, η διαθεσιμότητα ορισμένων ψυκτικών μέσων θα περιοριστεί στο μέλλον. Ορισμένα ψυκτικά μέσα όπως π.χ. το R-404A, θα αποσυρθούν πλήρως από την αγορά και, μάλιστα, στο άμεσο μέλλον. Η διάρκεια και ο βαθμός της διαθεσιμότητας των σημερινών ψυκτικών μέσων εξαρτώνται, κατά κανόνα, από τη συμβολή των ψυκτικών μέσων στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Αυτό υπολογίζεται από το προϊόν του δυναμικού θέρμανσης του πλανήτη (GWP - Global Warming Potential) ενός ψυκτικού μέσου (ανάλογα με την ουσία που χρησιμοποιείται) και του εκάστοτε αντίστοιχου βάρους του σε μετρικούς τόνους. Αυτό το προϊόν ονομάζεται ισοδύναμο CO2.

Ποιες είναι οι αιτίες για την έλλειψη των σημερινών ψυκτικών μέσων που παρατηρείται στη αγορά;

Ο κανονισμός έλαβε υπόψη τον ετήσιο μέσο όρο των φθοριούχων αερίων του θερμοκηπίου που τέθηκαν σε κυκλοφορία στη ζώνη της ΕΕ μεταξύ 2009 και 2012. Αυτή η ποσότητα, ως ισοδύναμο CO2, χρησιμοποιήθηκε για το έτος 2015 ως βάση με αντιστοιχία σε ποσοστό 100%. Αυτό το ποσοστό θα πρέπει μέχρι το 2030 να μειωθεί σταδιακά στο 21%. Αυτή η διαδικασία χαρακτηρίζεται ως σταδιακή αποκλιμάκωση της χρήσης (Phase-Down).

Θα πρέπει οι ιδιοκτήτες να διαθέτουν απόθεμα σε ψυκτικό μέσο R-404A για τις εργασίες σέρβις σε ήδη υπάρχουσες εγκαταστάσεις;

Όχι. Τα φθοριούχα αέρια του θερμοκηπίου επιτρέπεται να πωλούνται μόνο για σκοπούς εγκατάστασης, συντήρησης και επισκευής σε επιχειρήσεις που είναι πιστοποιημένες κατά την έννοια αυτού του κανονισμού (οι ίδιες ή το προσωπικό τους). Θα πρέπει επίσης να λαμβάνεται υπόψη ότι το νέο ψυκτικό μέσο R-404A επιτρέπεται να χρησιμοποιείται από την 1 Ιανουαρίου 2020 για εργασίες σέρβις μόνο σε συστήματα με ποσότητες πλήρωσης κάτω των 10,2 kg. Γι' αυτόν το λόγο, θα πρέπει να εξεταστεί η χρήση ενός άλλου ψυκτικού μέσου ως εναλλακτικής επιλογής.